Şaşılık Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Şaşılık nedir? Şaşılık sebepleri, belirtileri ve çeşitleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir ve ameliyat fiyatları nedir?

Herhangi bir bakış yönünde iki gözün görme ekseninin paralel olmaması durumuna şaşılık denir. Toplumda bu hastalığın görülme oranı %2-4 aralığındadır. Gözün hareketini gözün dışına yapışan 6 adet kas sağlar. Bu kaslar gözlerin uyum içinde hareket etmesini ve odaklanmayı sağlar. Şaşılığın nedeni bilinmemekle birlikte genetik öncelikli olmak üzere pek çok faktörün etkili olduğu düşünülmektedir. Bu hastaların yaklaşık olarak yarısında ambliyopi mevcuttur. Her iki gözün bir arada çalışmasının (binoküler görme) sağlanabilmesi ve ambliyopinin oluşmaması için, geç kalınmadan şaşılığın en erken döneminde teşhis ve tedavi edilmesi gerekir.

Şaşılığın önemi sadece binoküler görmenin (her iki gözün eşit görmesi) ve ambliyopiye neden olması değildir. Şaşılık, önemli göz ve sistemik hastalıklar sonucunda da ortaya çıkabilir. Örneğin; retinoblastomlu hastaların %20 sinde ilk bulgu şaşılıktır. Santral sinir sistemi hastalıkları veya görmeyi bozan kornea opasiteleri, katarakt ve toksoplazmozis gibi göz hastalıklarının ilk bulgularından birisi şaşılık olabilir. Bu nedenle şaşılığın erken tanınması ve sebebe göre tedavi düzenlenmesi önemlidir.

Şaşılık tek bir gözde sabit, yada her iki gözde alternasyon gösteren şekilde veya aralıklı olarak da gözlemlenebilir. Rahatsızlık yönüne göre içe, dışa, yukarı, aşağı kayma olarak isimlendirilir.

Şaşılık Çeşitleri

1. Yenidoğan şaşılığı; ilk 12 ayda ortaya çıkan şaşılıklardır, genelde içe kayma olarak kendini gösterir.
2. İçe şaşılık; çocuklarda 1-3 yaş arası ortaya çıkar.
3. Dışa şaşılık; çocuklarda ikinci sıklıkta görülen kayma tipidir.
4. Yukarıya doğru şaşılık (hipertropya)
5. Aşağıya doğru şaşılık (hipotropya)
6. Yalancı şaşılık; çocuklarda burun kökünün basık olması ve epikantal cilt kıvrımlarından dolayı gözler içe kayıyormuş gibi görülebilir.
7. Restriktif şaşılıklar; orbita kırıkları, Brown sendromu, Duane sendromu, tiroid oftalmopati (Graves hastalığı)

Şaşılık Belirtileri

• Gözde paralelliğin kaybolması
• Çift görme
• Göz sulanması
• Baş ve yüzün bir yana dönük olması
• Ağrı
• Kayan gözü ışıkta kapatma
• Üç boyutlu görüntünün kaybolması

Şaşılık Tedavisi

1. Optik Tedavi: Kırma kusurunun düzeltilmesi esasına dayanır. Gözlük yada kontakt lens kullanılır. Aynı zamanda sağlam göze her gün 6 saate kadar kapama (oklüzyon) uygulanarak kayan gözde tembellik oluşması önlenmeye çalışılır. Gözlükle düzeltilemeyen şaşılıklarda cerrahi tedavi gerekir.
2. Ortoptik Egzersizler: Amaç hastanın iki gözle tek görebilmesini sağlayarak üç boyutlu görmenin arttırılmasıdır.
3. Medikal Tedavi: Gözlükle tedaviye ilave olarak midriyatik ve miyotik ilaçlar kullanılarak yapılan tedavidir.
4. Cerrahi tedavi 6. aydan itibaren yapılabilir. Cerrahi tedavi sonrası gözlük kullanımı ve kapatma tedavisine devam etmek gerekebilir.
5. Botox Tedavisi: Bazı olgularda botox uygulaması yapılabilir.

Şaşılık Tedavi Edilmezse

• Göz tembelliği
• Yürüme. konuşma gibi fonksiyonların gelişiminde gecikme
• Az görmeye bağlı olarak okul başarısında düşme ve sosyal problemler
• Çift görme
• Göz ağrısı, göz yorgunluğu, baş ağrısı
• Şaşılığın sebep olduğu estetik görünümün özgüvene  olumsuz etkisi
• Üç boyutlu görmede zayıflık

Çocuklarda Göz Muayenesi Ne Zaman Yapılmalıdır

Şaşılıkta erken tanı tedavide önemlidir, bu sebeple çocuklarda göz muayenesi yeni doğan döneminden başlayarak yapılmalıdır. Daha sonraki muayeneler 6. ve 18. aylarda tekrarlanmalıdır. Göz normal görünümde olsa dahi her çocuğa 3 yaşında mutlaka göz muayenesi yapılmalıdır.