Kuru göz (dry eye) hastalığı nedir? Göz kuruluğu nedenleri ve tanısı nelerdir? Göz kuruluğu tedavisi nasıl uygulanmalıdır? Gözyaşı tabakası nedir? Gözyaşının görevleri ve daha fazlasını bu yazımızda ele alacağız.
Kuru Göz (Dry Eye) Hastalığı Nedir?
Gözyaşı, kornea yüzeyini nemlendirmesi ile gözün sağlıklı kalmasını sağlayan koruyucu mekanizmadır. Gözyaşının üretiminin azalması yada kalitesinde bozulma sonucu oluşan hastalığa göz kuruluğu denir.
Kuru göz; kuruluk hissi, yanma, batma, kızarıklık, göz çevresinde iplikçiklerin oluşması kontakt lens kullananlarda kullanma zorluğu başlaması gibi belirtiler gösterir.
Gözyaşı iki türlüdür. Sürekli olan gözyaşı, herhangi bir sebeple oluşan tepki gözyaşı olarak sıralanabilir. Sürekli gözyaşı gözün ıslak kalmasını sağlar. Ağlama ,alerji, göze yabancı cisim kaçması gibi sebeplerle oluşan gözyaşı tepki gözyaşıdır. Gözyaşının içeriği %92 si su ile oluşmaktadır. Ayrıca proteinler, lipitler, metabolitler, elektrolitler içerir.
Gözyaşı Tabakası Nedir?
Göz kırpma hareketi ile göz yüzeyinde pürüzsüzlüğü ve yüzeyin temizliğini sağlayan gözyaşı tabakası oluşur. Bu tabaka üç ayrı katmandan oluşur.
- Yağ katmanı, en dış tabakadır. Göz yüzeyini düzleştir ve buharlaşmayı azaltır.
- Su katmanı, orta tabakadır. Bu tabaka gözdeki yabancı cisimleri ve irritanları uzaklaştırır temizlik sağlar.
- Mukus katmanı, iç tabakadır. Suyun göz yüzeyine yayılarak nemli kalmasını sağlar.
Gözyaşının Görevleri
- Göz yüzeyini nemlendirmek.
- Göz yüzeyini pürüzsüz optik yüzey haline getirme.
- Gözün kornea (ön) bölümün ihtiyacı olan oksijen ve diğer besinleri sağlamak.
- Gözü bakterilerden (enfeksiyonlardan) korumak.
Göz Kuruluğu Nedenleri
Gözyaşı salgısı erkek ve kadınlarda ilerleyen yaşla beraber azalır. Ancak menopoz sonrası kadınlarda daha sık görülür. Romatizmal hastalıklar, diabet, glokom (göz tansiyonu), antidepresan ilaçlar, uzun süre bilgisayar kullanımı, klimalı ve kaloriferli ortamlar, excimer lazer operasyonu sonrası başlıca nedenler olarak sayılabilir.
Göz Kuruluğu Tanısı
- Schirmer testi.
- Gözyaşı kırılma zamanı.
Göz Kuruluğu Tedavisi
Kuru göz tedavisinde amaç göz yüzeyinin nemli kalmasını temin etmektir. Bu hastalığa sebep olan faktörlerin ortadan kaldırılması gereklidir. Gözlerin nemli kalmasını sağlamak için bulunulan ortam nemli tutulmalı. Rüzgarlı ve tozlu ortamlardan uzak durulmalı. Ayrıca günde yaklaşık 2 litre su içilmelidir. Bol omega 3 ihtiva eden besin alımı, düzenli uyku uyunması önemlidir.
Eğer göz kuruluğu kronik hale gelmişse yapay gözyaşı ihtiva eden damlalar ve jeller vasıtasıyla destekleyici tedavi yapılarak şikayetler azaltılmaya çalışılır. Bu gözyaşı damlalarını tedavi edici olarak düşünmekten ziyade eksikliği yerine koyan tamamlayıcı olarak değerlendirmek gerekir. Ayrıca gözyaşı bezindeki inflamasyonu azaltarak gözyaşı yapımını artıran damlalar kullanılabildiği gibi ileri safhalarda cerrahi girişim (punctum tıkacı) uygulanabilir.
